Działania na rzecz społeczności LGBTQ+

W roku akademickim 2022/23 zespół roboczy powołany przez prorektora ds. studiów i jakości kształcenia prof. Sławomira Żółtka, w składzie dr hab. Julia Kubisa (przewodnicząca), dr Anna Cybulko (Rzeczniczka akademicka) i Klaudia Pożarycka (ekspertka od USOSa) przygotował kompleksowy projekt pozwalający na wprowadzenie do USOSa i APD nakładki z danymi preferowanymi zasłaniającej danej metrykalne.

Rozwiązanie to ma na celu ułatwienie funkcjonowania na uczelni osobom transpłciowym i niebinarnym, które nie chcą posługiwać się danymi metrykalnymi.

Zaprojektowane zostało dla osób studiujących i doktoryzujących się. Na podstawie doświadczeń funkcjonowania tego rozwiązania zostanie stworzony projekt dla osób pracujących na uczelni.

Jaka jest różnica między danymi metrykalnymi a danymi preferowanymi?

Z uwagi na brak rozwiązań systemowych na poziomie krajowym, umożliwiających osobom trans posługiwanie się danymi preferowanymi, stworzyłyśmy system, który wspiera te osoby na poziomie uczelni. Jest to pierwsze tego typu kompleksowe rozwiązanie systemowe.

Przyjmujemy, kierując się zasadą szacunku, że osoba trans nazywa się tak, jak wskazuje w danych preferowanych. Tak zwracamy się do niej na zajęciach, na egzaminach i tak figuruje na liście absolwentów.

Osoby trans doświadczają różnego rodzaju stresów i dyskryminacji, związanych z tym, że nie mogą żyć zgodnie z własną tożsamością płciową. Zależy nam na tym, by osobom, które potrzebują używania danych preferowanych, nieco ułatwić życie, a tym samym naukę na Uniwersytecie Warszawskim, ponieważ każda osoba ma prawo do nauki w godnych warunkach.

W ramach wprowadzania danych preferowanych utworzony zostanie alias adresu email, dane preferowane będą się pokazywać na listach obecności.

Nie znaczy to, że dane metrykalne zostają anulowane. Wszelkie dokumenty, które wychodzą poza Uniwersytet Warszawski, jak praca dyplomowa, publikowane są z użyciem danych metrykalnych.

Na jakim etapie jest wdrażanie projektu?

Projekt uzyskał akceptację Biura Prawnego UW oraz przeszedł przez konsultacje z Samorządem Studentów UW, Samorządem Doktorantów UW oraz kołem naukowym Queer UW.

Następnie został przekazany do wdrożenia informatycznego, co ma miejsce obecnie.

Co zatem mam zrobić teraz jeśli nie chcę posługiwać się danymi metrykalnymi?

Obecnie zalecamy, by osoby chcące posługiwać się danymi preferowanymi:

kontaktowały się z Magdaleną Miksą z zespołu Rzeczniczki Akademickiej, która wesprze w utworzeniu adresu email Magdalena.Miksa2@adm.uw.edu.pl
kontaktowały się z wydziałowymi pełnomocnikami czy pełnomocniczkami ds. równości – te osoby wesprą w poinformowaniu o danych preferowanych prowadzących zajęcia, tak aby uniknąć sytuacji gdy używa się listy obecności z danymi metrykalnymi. Lista pełnomocników i pełnomocniczek ds. równości znajduje się w dziale Wsparcie >> Instytucje wspierające na UW.

Wsparcie dla osób trans – jak zgłosić potrzeby

W celu uproszczenia i przyspieszenia procesu uprzejmie proszę o wypełnienie poniższego formularza:

https://forms.gle/7CADEzvPPusx1mfm9

Uwaga – prosimy o korzystanie z adresu uniwersyteckiego w celu skorzystania z formularza.

W przypadku osób, które potrzebują zmiany emaila i poinformowania prowadzących zajęcia – przekażemy od razu Państwa prośbę do prodziekana ds. studenckich na Wydziale/ w jednostce dydaktycznej.

Prodziekani ds. studenckich oraz wydziałowi pełnomocnicy ds. równości zostali poinformowani, że będą otrzymywać prośby od Państwa.

W razie dodatkowych pytań, konieczności doprecyzowania – prosimy o zamieszczenie uwag w rubryce „Dodatkowe informacje”.

Dane preferowane będą używane na zajęciach, ale nie pojawią się na dokumentach formalnych (jak praca dyplomowa).

Wsparcie dla osób transpłciowych i niebinarnych na zajęciach:

Jeśli nie masz pewności jak zwracać się do osoby transpłciowej – zapytaj, na przykład po zajęciach lub w emailu. Możesz też zaproponować by podczas pierwszych zajęć wszystkie osoby w nich uczestniczące przedstawiły się z imienia, nazwiska i preferowanego zaimka. Zacznij od siebie, przedstawiając się z imienia, nazwiska i zaimków. To oszczędzi osobie transpłciowej stresu „wychodzenia przed szereg” i bycia szczególnym przypadkiem, a jednocześnie wszystkim da odpowiedź na pytanie „jak się do ciebie zwracać?”.
Jak zwracać się do osób niebinarnych? Czy powinno się zwracać „na ty”? Oczywiście, każda osoba może mieć swoje preferencje co do zwracania się. W tym przypadku rekomendujemy, by starać się zachować te same zasady do wszystkich osób na zajęciach w grupie. Mówienie „na ty” do osoby niebinarnej może wywołać w pozostałych osobach uczestniczących w zajęcia poczucie, że są różnie traktowane. Dlatego proponujemy by zwracać się per „Państwo”. Natomiast, jeśli osoby niebinarne używają form „poszłum”, „byłom” – nie ma powodu by je poprawiać.
Warto uważać na słowa – nie „transy” czy „transseksualiści” tylko osoby transpłciowe. Zwracaj uwagę na to jakich słów używają osoby na zajęciach i w razie konieczności reaguj. Osoby transpłciowe stykają się nadzwyczaj często z niechęcią i nienawiścią. Stwórzmy dla nich na UW bezpieczną przestrzeń.
Nie stanie się nic złego, jeśli przez przypadek zwrócisz się do osoby transpłciowej niewłaściwym zaimkiem. Po prostu od razu popraw i kontynuuj wypowiedź. Każda osoba może się przecież czasem przejęzyczyć. Nie ma potrzeby by specjalnie tłumaczyć się z pomyłki. Natomiast umyślne mis-genderowanie czyli uporczywe zwracanie się do osoby trans płciowej zaimkiem płci, z którą to ona się nie identyfikuje, jest zdecydowanie niewłaściwe.
Staraj się nie zadawać pytań, które mogłyby zostać odebrane jako wścibskie, dotyczące sfery intymnej. Nie wypytuj o planowaną operację, nie dociekaj „dlaczego wczoraj była pani w spódnicy, a dziś ubrana jest pani jak facet”.
Nie możesz żądać by osoba transpłciowa przedstawiała zaświadczenie od lekarza czy psychologa na temat swojej tożsamości płciowej.
Warto unikać sformułowań takich jak „uwięziony w niewłaściwym ciele” albo „zmiana płci”. Nie ma potrzeby by doszukiwać się dramatów w sytuacji osób transpłciowych. Natomiast należy im się szacunek, tak jak wszystkim innym. Płci się nie zmienia, ale można dokonać korekty płci lub tranzycji płciowej.
Warto postawić na samoedukację – lista publikacji i poradników znajduje się poniżej. Nie oczekuj, że to osoby transpłciowe będą Cię edukować.
Empatia na co dzień – wysłuchaj i okaż zrozumienie dla doświadczeń i potrzeb osób studiujących na UW.
Nasza społeczność jest różnorodna na różne sposoby – dlatego też nie ma „typowych osób trans”, „typowych gejów” czy „typowych lesbijek”. Staraj się nie szufladkować.

Baza danych

Raporty koła naukowego Queer UW

Oddzielone, oddzieleni (raport z badań nad sytuacją osób LGBTQ studiujących na UW 2021)
Wyobcowane, wyobcowani (raport z badań nad sytuacją osób LGBTQ studiujących na UW 2016)
Przemilczane, przemilczani (raport z badań nad sytuacją osób LGBTQ studiujących na UW 2011)
Poradniki dotyczące osób trans na uczelni opracowane przez koło naukowe Queer UW